Prvi Kongres takve vrste na globalnom nivou ima za cilj da podstakne nove perspektive za razumevanje neolitskih kultura širom sveta, a ugostiće oko 1.000 akademika iz više od 64 zemlje i čak 487 institucija!

Ovaj značajan događaj pružiće stručnjacima i ljubiteljima istorije jedinstvenu platformu za diskusiju o neolitskim formacijama u različitim regionima i periodima, osvetljavajući globalnu društvenu kompleksnost tog doba.

Uspon neolitskih kultura označava jedan od najvažnijih trenutaka u ljudskoj istoriji, sa kritičnim uticajem na evoluciju i stanovništvo društva.

Nudeći sveobuhvatan uvid u ove kulture, Svetski neolitski kongres organizuje se pod pokroviteljstvom turskog Ministarstva kulture i turizma i Turske agencije za promociju i razvoj turizma (TGA). Kongres će dovesti u pitanje konvencionalne teorije o neolitskom periodu sa posebnim fokusom na: sedentarni način života, društvene hijerarhije, identitete, verovanja i uticaj okruženja, kao i studije iz oblasti bioarheologije, metoda datiranja, fizičke antropologije i geoarheologije.

Očekuje se da će ovaj događaj podstaknuti dugoročna istraživanja neolita širom sveta.

Kongres, koji zajednički organizuju Univerzitet u Istanbulu i Univerzitet Harran, biće održan na Fakultetu za ekonomiju i administrativne nauke Univerziteta Harran u Šanliurfi i obuhvatiće niz razgovora sa akademicima sa prestižnih univerziteta.

Tokom ovih naučnih sesija, naučnici će se pozabaviti regionalnim i globalnim perspektivama neolita.

Program Kongresa uključivaće i komemorativne govore u čast preminulih stručnjaka koji su sprovodili arheološka iskopavanja u Šanliurfi, među kojima su Klaus Šmit, Harald Hauptman, Ofer Bar-Josef i Brus Hau.

Polaznici će takođe imati priliku da posete neka od neolitskih nalazišta u Šanliurfi, uključujući Gobeklitepe, Karahantepe, Sajburč, Čakmaktepe i Sefertepe.

Jedan od projekata koji je Tursku učinio jednim od vodećih aktera u svetu neolitske arheologije sa iskopavanjima, konzervatorskim naporima i naučnim publikacijama je „Taš Tepeler“ (Kamene humke), koji vodi profesor Nedžmi Karul, šef Odseka za praistoriju Univerziteta u Istanbulu.

Taš Tepeler se odnosi na region u i oko Šanliurfe, gde su veće zajednice počele da žive zajedno u neolitskom dobu i izgradile stalne naseobine i monumentalne strukture za posebne namene.

Tekuća istraživanja u okviru projekta Tas Tepeler se sastoje od lokaliteta Sajburč, Sefertepe, Harbetsuvan, Gurcutepe, Čakmaktepe, Mendik, Kurttepesi, Tašlitepe, Ajanlar, Jogunburč i Jeni Mahalle, kao i na  lokalitetima Karahanbeklitepe, Gobeklitepe,  najpoznatijim naseljima regiona.

Nalazi iz Gobeklitepea, gde su arheološki radovi u okviru projekta Taš Tepeler prvo počeli, otkrili su da je tokom najranijih faza neolita postojao veoma napredan način života, što je promenilo dosadašnje paradigme o ranim ljudskim naseljima.

Shodno tome, prve zajednice lovaca-sakupljača nisu se naselile iz nužde, već svesnim izborom vođenim prosperitetom koji im je obezbedila okolina. Sa svojom 12.000 godina starom istorijom, Gobeklitepe je jedno od najranijih poznatih monumentalnih naselja i 18. mesto Turske na Uneskovoj listi svetske baštine.

Još jedan značajan projekat u okviru inicijative Taš Tepeler je u toku u Karahantepeu od 2019. godine. Lokalitet, na kome su stotine stubova vidljivi na površini, takođe je otkrio monumentalne strukture slične onima pronađenim u Gobeklitepeu.

Svake godine Gebeklitepe i Karahantepe nastavljaju da podstiču globalne arheološke krugove da tragaju za revolucionarnim otkrićima.

Prošlog oktobra, najveća poznata ljudska statua otkrivena je u Karahantepeu. Statua, izuzetan primer praistorijske umetnosti, je figura visoka 2,45 metara koja sedi na nečemu što izgleda kao klupa, za koju se veruje da prikazuje muškarca.

Arheolozi su takođe pronašli statuu divlje svinje u prirodnoj veličini u Gebeklitepeu. Figura ima tragove crvenih, belih i crnih pigmenata na svojoj površini i prva je slikana skulptura životinja u punom obimu iz tog perioda koja je preživela do današnjih dana.

Nakon ovih otkrića, Karahantepe je prepoznat kao jedan od devet najvažnijih projekata „Istraživanja i izučavanja terena“ 2023. na Šangajskom arheološkom forumu u Kini.

Lokalitet je ove godine ponovo zablistao sa prvim otkrićem koje prikazuje životinju u pokretu.

Arheolozi su otkrili izrezbarenu figuru divljeg magarca na kamenoj ploči u Karahantepeu.

Gebeklitepe je, s druge strane, nedavno došao do izražaja i sa prvim anadolijskim hlebom.

Anadolija je značajan region koji čuva i nosi blago mnogih kultura, uključujući neolitska naselja, sloj po sloj u budućnost. Da bi osigurala održivost ovog bogatog kulturnog nasleđa,

Turska sprovodi brojna arheološka iskopavanja i projekte restauracije širom svojih istorijskih i podvodnih lokaliteta.

Dok je zemlja bila na vodećoj poziciji u svetu sa 720 arheoloških iskopavanja 2023. godine, očekuje se da će ovi projekti  proglašeni za „zlatno doba turske arheologije“ porasti na 750 ove godine, i dostići cifru od 800 do 2026. godine.

Ova obimna iskopavanja neprestano doprinose uzbudljivim otkrićima širom Turske. (kraj) dep/dj